De bijzondere praktijk van Gyan Akveld
In deze rubriek komen professionals aan het woord die kennis uit een van onze opleidingen toepassen in hun werkpraktijk. Gyan Akveld heeft ruime ervaring met (team)coaching, met name met exact opgeleide professionals. Hij is onlangs gestart met zijn bijzondere bedrijf De Vrije Werker en baseert zich o.a. op het gedachtegoed uit onze training en ons boek Mentaliserend coachen.
Wat is specifiek aan jouw ervaring met het coachen van professionals?
Ik heb regelmatig ervaren hoe lastig het is voor veel mensen (inclusief mezelf!) om ruimte te maken ‘tussen ervaring en oordeel’. Het is een kunst om zicht te krijgen hoe je ‘in een situatie’ zit, hoe de interactie tussen jou en de ander is, en om de weg naar binnen te leren gaan. Om bewust te worden van je lichamelijke reacties, je gevoelens en gedachten, je overtuigingen en drijfveren. Om er bewust van te zijn zonder ze te hoeven veranderen. Sommigen kunnen dat als vanzelf, voor anderen is dat een grote ontdekkingstocht vol hindernissen. Er liggen heel wat lastige gevoelens en gedachten op de loer, die je liever niet onderkent!
Wat is het werkende ingrediënt van jouw aanpak?
Wat altijd blijkt is dat mensen het erg waarderen als ze de tijd en aandacht kregen om hun verhaal te doen, om op verhaal te komen. In organisaties houden we onszelf en elkaar vaak vast in beelden en verwachtingen. De ervaren vrije ruimte wordt steeds kleiner. Oprechte aandacht is daar helend bij. Dat lijkt een open deur, maar het gebeurt zo weinig.
In mijn loopbaan heb ik veel professionals begeleid die opgeleid waren als expert in de beta-hoek: ICT, techniek, (bio-)medisch. In hun werk werd ‘communiceren’ steeds meer van belang: adviseren, presenteren, doceren, samenwerken, leidinggeven. Deze stap in het ‘agogisch domein’ viel hen zwaar. Zoals een oud-docent van me placht te zeggen: ‘In communicatie is de kortste weg tussen twee punten zelden een rechte lijn’. Dat is voor exact opgeleide mensen niet vaak vanzelfsprekend.
Wil je iets vertellen over je werkervaring?
Een aantal jaren geleden werkte ik bij een scholengroep met ongeveer 1000 personeelsleden: onderwijsgevenden, leidinggevenden en ondersteunend personeel. Voor elke medewerker bestond de mogelijkheid om kosteloos coaching bij ons aan te vragen. Zij konden met allerlei vragen komen: ‘Ik loop vast in een bepaalde klas’, ‘ik vind het lastig om met een collega samen te werken’, ‘ik heb het veel te druk’, ‘ik heb geen energie’. Maar ook vanuit een andere insteek: ‘het gaat eigenlijk goed, maar ik weet niet of ik dit werk over 5 of 10 jaar nog leuk vind, wat kan ik doen?’
In dat werk werd het me duidelijk hoe lastig het voor sommige mensen is om hun situatie vanuit meerdere perspectieven te bekijken. Vaak waren ze open en enthousiast gestart, maar na korte of langere tijd zaten ze in een tunnel en staarden ze zich blind op een bepaalde situatie. Het lag aan de anderen: de minister, de manager, de leerlingen enz. Door veiligheid te bieden, aandachtig te zijn en goed door te vragen ontstond er vaak ontspanning, het perspectief kon verbreed of verdiept worden. De collega kreeg weer een besef invloed te hebben op de situatie en kreeg zicht op de mogelijkheden om daar verandering in aan te brengen. Van vastzitten naar loskomen!
Jouw aanpak sloot goed aan bij Mentaliserend coachen?
Om jezelf als instrument te leren kennen én te leren gebruiken, dat heeft een eigen moeilijkheidsgraad. Introspectie vraagt dan extra aandacht in de coaching. Op het gevaar af onheus te generaliseren, is het toch mijn ervaring dat in het bijzonder mannen niet vanzelf toegang hebben tot hun innerlijke wereld. Veel coachingsmethoden veronderstellen dat iemand redelijk tot goed kan reflecteren op zichzelf, maar dat is zeker niet het geval. Het gedachtegoed van mentaliserend coachen dat ik bij het Balkon aantrof, biedt een heldere aanpak en het maakt het als coach gemakkelijker om methodisch te werk te gaan. Het werken aan zelfreflectie en inlevingsvermogen, en het ontdekken van alternatieve perspectieven op je situatie, sloot naadloos aan op mijn eigen aanpak.
Waarom de naam De Vrije Werker?
Deze naam verwijst naar de vrijheid waarmee ik dit werk kan doen én naar de vrijheid die ik hoop dat cliënten gaan ervaren door mijn coaching. Ik richt me zowel op vragen van opleidingskundige aard (ontwerpen, uitvoeren, evalueren, kwaliteitszorg (proef-)visitaties) als op vragen van persoonlijke professionele aard. Als de werkomgeving van sterke invloed is op het gedrag van de cliënt, dan koppel ik dit ook terug aan de leidinggevende van de cliënt (uiteraard onder voorwaarde dat de laatste daar mee instemt). Teambegeleiding kan daar uit voortkomen. Ik zie veel individuele klachten ontstaan omdat de organisatie veranderingen doorvoert: nieuwe methoden, nieuwe organisatievormen (b.v. resultaatgerichte teams). Individu en systeem zijn van belang!
Wat is jouw professionele achtergrond?
Oorspronkelijk ben ik opgeleid als Milieukundige aan de Wageningen Universiteit. In die tijd was daar een sterke vakgroep Voorlichtingskunde waar veel aandacht was voor training in communicatie, gesprekstechnieken en groepsdynamica. Later heb ik me verder ontwikkeld door diverse trainingen zoals counseling, RET, werken vanuit de systeem- en communicatietheorie, emotioneel lichaamswerk en energetisch werk. Ik ben ook geïnspireerd door diverse spirituele leraren, zeg maar over de levenskwestie om tegelijkertijd iemand en niemand te zijn. In mijn werk als coach integreer ik diverse benaderingen op mijn manier, afhankelijk van de cliënt en de situatie. Ik heb een beta-gamma-profiel: inhoud én proces, binnen- en buitenwereld.
Waar ligt naar jouw idee de behoefte bij professionals?
Ik merk dat er grote behoefte is bij de wat oudere professionals om stil te staan bij de vraag ‘waar sta ik nu, hoe ga ik verder’, met een onderliggende existentiële lading. Het doet goed om de tijd te nemen weer bij jezelf te komen, door alle onrust en hectiek van alledag heen. Om vervolgens, zonder verwachtingen en directe oordelen, te ontvangen wat zich aandient. Het is een bekwaamheid die ik zelf langzaam maar zeker steeds meer leer en waar ik graag anderen in mee neem.
Contact opnemen met Gyan?
Website: www.devrijewerker.nl
Mail: devrijewerker@kpnmail.nl
René Meijer
